Chúng ta đang sống trong một thời đại mà mọi nền văn minh va chạm và giao thoa, nơi mà minh triết phương Đông không còn là độc quyền của chùa chiền – cũng như tri thức phương Tây không còn bó hẹp trong giảng đường.
Giữa những biến động của thời đại, khi thế giới ngày càng bất định –
→ Hiểu sâu sự khác biệt giữa Đông và Tây không phải để chọn phe,
→ Mà để trở nên toàn diện hơn, sâu sắc hơn và tự do hơn trong tư duy.
Minh triết phương Đông, với trục chính là Đạo – Phật – Nho, đã nuôi dưỡng hàng ngàn năm lịch sử bằng những giá trị như:
Tu thân trước trị quốc
Vô vi nhi vô bất vi
Biết đủ là đủ – thuận theo Đạo mà không cưỡng cầu
Đông không đặt trọng tâm ở chinh phục thế giới, mà ở quán chiếu nội tâm,
→ Xem cuộc đời là một dòng chảy để hòa vào, không phải trận chiến để thắng thua.
Trong khi đó, phương Tây – khởi đầu từ Hy Lạp cổ đại, qua Kito giáo, tới Khai sáng và khoa học hiện đại – lại xây dựng một nền văn minh xoay quanh:
Cá nhân độc lập
Tư duy phản biện và kiểm chứng
Thay đổi thế giới bằng tiến bộ kỹ thuật và chính trị
Tây không chấp nhận “số phận” – mà đặt câu hỏi về nó, mổ xẻ nó, cải tạo nó.
→ Đó là lý do phương Tây phát triển khoa học – công nghệ – và các thiết chế hiện đại vượt bậc.
Đông có chiều sâu – nhưng dễ rơi vào an phận, trì trệ
Tây có động lực – nhưng dễ sa vào hoài nghi, vô định
Chỉ khi người Đông học được cách tổ chức và phản biện của Tây,
và người Tây tiếp nhận được sự tĩnh tại và buông của Đông,
→ ta mới có thể dựng nên một thế giới không chỉ tiến bộ – mà còn thức tỉnh.
Đây là lúc:
Người phương Đông học cách tư duy rõ ràng – mà không mất đi nội cảm
Người phương Tây học cách chấp nhận những điều không thể lý giải – mà không buông bỏ lý trí
Minh triết tương lai không đến từ một cực, mà từ trục giao thoa – nơi con người vừa sống có mục đích, vừa sống trong sự tỉnh thức.
“Một bên dạy ta sống cho đúng, một bên dạy ta sống cho hiệu quả.
Nhưng chỉ khi ta biết sống thật, thì mới không phản bội cả hai.”
— TheGioiQuan.com